Henna to czerwono-pomarańczowy barwnik, zwany lawsonem, produkowany z liści i pędów rośliny lawsonii bezbronnej, występującej na obszarach tropikalnych od Indii po Australię, Afrykę, a nawet Amerykę Łacińską. Jest bezpieczny dla zdrowia i bardzo rzadko wywołuje reakcje alergiczne. Liście suszy się, mieli na proszek, po czym dodaje się do niego różne składniki i nakłada na skórę.
Skąd wzięła się tradycja zdobienia ciała henną?
Tradycja ta jest bardzo stara, więc trudno dokładnie określić miejsce i moment jej rozpoczęcia. Henna stosowana jest zarówno w krajach Bliskiego Wschodu, jak i Indiach, Pakistanie i w Afryce, głównie północnej i wschodniej, m.in. w Egipcie. Sztuka malowania ciała henną ma dwie główne tradycje: arabską i indyjską, i stopniowo rozszerzała się na coraz większe obszary wraz z rozszerzaniem się wpływów kultur. Wykorzystywane są różne wzory, np. w Indiach czy Środkowym Wschodzie są to głównie motywy roślinne, natomiast styl afrykański opiera się raczej na kształtach geometrycznych. W krajach naszego kręgu kulturowego henna była znana do tej pory głównie jako barwnik do włosów, lecz powoli się to zmienia i od niedawna jest ona popularna w miejscowościach letniskowych np. nad polskim morzem.
Mehendi
Tradycyjnie mehendi robi się głównie na dłoniach; po wewnętrznej i zewnętrznej stronie, oraz na stopach, również na podeszwach stóp i są to miejsca, gdzie kolor jest najciemniejszy i najtrwalszy. Wynika to z tego, że henna lepiej barwi miejsca, gdzie naskórek jest najgrubszy.
Tradycje ślubne
Henna jest nierozerwalnie związana z obrzędami ślubnymi w krajach orientalnych. Ozdoby te mają przynieść młodej parze szczęście, zdrowie, miłość, powodzenie finansowe, płodność i ochronę przed złymi mocami.
Stanowi bardzo popularny element hinduskiej ceremonii ślubnej. Ceremonia mehendi organizowana jest przez rodzinę panny młodej jeden dzień przed ślubem i zaprasza się na nią kobiety z rodziny i przyjaciółki. Często połączona jest z tańcami, muzyką i śpiewem, a dłonie i stopy zdobi się nie tylko pannie młodej, ale wszystkim kobietom biorącym udział w uroczystości. Robi to albo wynajęta specjalistka od henny, albo ktoś z rodziny. Najpopularniejszymi wzorami są muszle, kwiaty lub pawie. Czasem we wzory wplata się imię przyszłego męża, który następnie musi je tam odnaleźć. Piękne motywy mehndi symbolizują transformację niewinnej dziewczyny w kobietę i żonę. Wierzy się, że im ciemniej zabarwi ona skórę, tym bardziej mąż będzie kochał swoją żonę, a im dłużej henna utrzyma się na skórze, tym większe będzie szczęście w małżeństwie.
W krajach arabskich dłonie panny młodej są ozdabiane henną podczas uroczystego przyjęcia zwanego Lailet al Hinna – Nocą Henny, przez profesjonalnego artystę, zwanego henaya. W takim spotkaniu uczestniczą tylko kobiety i dzieci, a dom jest kolorowo udekorowany, wokół zaś roznosi się zapach wody różanej i drzewa sandałowego. Kobiety śpiewają piosenki chwalące urodę panny młodej i zapowiadające jej szczęśliwe życie u boku męża. Panna młoda przez całą uroczystość siedzi w spokoju i ciszy, nie podnosi wzroku na nikogo, a twarz ma zakrytą welonem. Ma ją to chronić przed tzw. złym okiem, które może przynieść młodej mężatce pecha lub zniszczyć jej urodę.
Jak nakładamy hennę?
Przed nałożeniem henny dobrze jest zrobić peeling. Dzięki temu wzory będą bardziej równomierne i utrzymają się dłużej. Przed nałożeniem henny i po jej zdrapaniu zaleca się wetrzeć w skórę olejek; z drzewa herbacianego, z eukaliptusa. Olejki te wzmacniają i utrwalają kolor.
Są różne techniki nakładania henny:
- najprościej jest kupić gotową pastę w rożkach. Po prostu odcinamy koniec rożka i wyciskamy hennę jak krem na tort. Taki rożek możemy też zrobić samodzielnie, wystarczy zwinąć folię w rożek, skleić, napełnić pastą i gotowe. Wystarczy odciąć koniec rożka i wyciskać. - można ją również nakładać pędzelkiem, jak farbę, lub wykałaczką. Pędzel przydaje się przy pokrywaniu większych powierzchni. - inna technika to nakładanie rzadszej mieszaniny henny przy pomocy stępionej igły od strzykawek. W ten sposób można uzyskać bardzo cienkie linie. Nie wyciskanie przez igłę, ale malowanie jak pędzelkiem!
Pasta z henny - jak przygotować?
Pastę przygotowuje się z:
- sproszkowanej henny, - soku z cytryny, - kombinacja olejków eterycznych, najczęściej są to olejek eukaliptusowy i goździkowy, - cukier lub miód.
Dodatkowo do przygotowania henny potrzebujemy:
- naczynie, - łyżeczkę do mieszania, - ewentualnie sitko.
Hennę w proszku można najpierw przesiać przez sitko, dzięki czemu masa będzie wtedy bardziej jednorodna i łatwiej będzie można malować cienkie linie. Do proszku dosypać cukier lub dodać miód, który zwiększa przyczepność henny do skóry. Później musimy proszek należy rozmieszać z sokiem z cytryny lub rozpuszczonym kwaskiem cytrynowym, posługując się naczyniami plastikowymi lub porcelanowymi. Olejek do henny można wetrzeć w skórę, ale również dodać kilka kropli do samej henny. Uzyskana pasta powinna mieć konsystencję gęstej śmietany. Po rozmieszaniu pasty należy pozostawić ją na kilka godzin, aż zacznie brązowieć. Musimy przykryć naczynie, aby pasta nie wysychała. Tak przygotowaną hennę można przechowywać pod przykryciem w lodówce przez co najmniej dwa tygodnie. Można już nakładać hennę na skórę. Po zakończeniu możemy pokryć hennę na dłoniach mieszaniną soku z cytryny i cukru, dzięki czemu henna będzie lepiej przyczepiona do skóry. Po kilku godzinach, lub nawet po całej nocy, należy zdrapać wyschniętą hennę i pokryć skórę olejkiem. Mądrze jest założyć na noc rękawiczki, żeby nie obudzić się w łóżku pełnym resztek henny. Najlepiej unikać kontaktu skóry z wodą przez kilkanaście godzin, wtedy henna utrzyma się dłużej. Uważa się, że dzięki swoim składnikom pasta mehendi stanowi swego rodzaju naturalny lek dla panny młodej, gdyż schładza ciało i zmniejsza ból głowy, uspokaja nerwy i relaksuje.
Kolorowa henna
Rysunek z henny można wzbogacić o inne kolory na bazie naturalnych barwników, np. indygo - niebieski, kurkuma - żółty. Intensywnie czerwony kolor daje tzw. alta. Jest to barwnik, którym malują dłonie hiduskie tancerki. Końcówki palców pomalowane na czerwono sprawiają, że mudry, czyli taneczne gesty dłoni, są znacznie lepiej widoczne.
Jak można odróżnić bezpieczne roślinne barwniki?
Przede wszystkim zapytajcie osobę, która będzie was malowała o skład hennowej pasty, jeżeli ktoś nie wie co zawiera nie posiada najbardziej podstawowych informacji. Jest to zły znak. Henna ma bardzo ziołowy zapach, a jagua* ma słodki owocowy zapach, często też da się wyraźnie wyczuć olejki eteryczne. Pasty z PPD najczęściej pachną "chemicznie", podobnie jak farby do włosów.
Naturalne pasty potrzebują więcej czasu na zabarwienie skóry - jagua 1-3 godzin, a henna 2-8, jeżeli ktoś obiecuje wam, że skóra zabarwi się szybciej prawdopodobnie ryzykujecie malowanie się czymś niezdrowym.
* Jagua to tatuaż który utrzymuje się na skórze około 14 dni. Jest produktem naturalnym, wyciągiem z drzewa Genipa Americana stosowanym od stuleci do czasowego ozdabiania ciała. Doskonale imituje prawdziwy kolor tatuażu (ciemnogranatowy).